Công dụng của Tranexamic acid trong mỹ phẩm

Tranexamic acid (TXA), hay còn gọi là axit tranexamic, là một thành phần phổ biến trong mỹ phẩm, đặc biệt là các sản phẩm chăm sóc da. Nổi bật với khả năng làm sáng da và giảm thâm nám mà không gây kích ứng mạnh tranexamic được sử dụng nhiều trong các sản phẩm skincare. Hơn nữa, tranexamic được đánh giá cao vì an toàn cho mọi loại da, kể cả da nhạy cảm. Cùng tìm hiểu chi tiết các công dụng của tranexamic trong mỹ phẩm nhé.

1. Trị nám và làm sáng da

TXA ức chế sự hình thành sắc tố melanin, giúp làm mờ vết nám, sạm da và làm sáng đều màu hơn. TXA ngăn chặn sự tương tác giữa tế bào hắc tố (melanocytes) và tế bào da, giảm sản xuất melanin – sắc tố gây nám và thâm. TXA cũng đồng thời làm dịu các phản ứng viêm do tia UV hoặc tổn thương da, vốn kích thích tăng sắc tố.

Các nghiên cứu cho thấy TXA dạng bôi (2-5%) có thể giảm mức độ nghiêm trọng của nám lên đến 27% sau 12 tuần sử dụng. Hiệu quả tương đương hydroquinone nhưng ít gây kích ứng hơn, phù hợp cho da nhạy cảm.

2. Trị thâm mụn

Thành phần này có hiệu quả trong việc làm mờ vết thâm do mụn để lại. TXA ức chế sự kích hoạt melanocytes (tế bào sản xuất sắc tố) do viêm sau mụn, từ đó làm mờ các vết thâm nâu hoặc xám. TXA làm dịu tình trạng viêm da, vốn là nguyên nhân chính gây thâm mụn, đặc biệt ở da nhạy cảm hoặc da dễ bị kích ứng.

TXA dạng bôi (2-5%) có thể làm mờ thâm mụn đáng kể sau 8-12 tuần sử dụng đều đặn. Nó đặc biệt hiệu quả với thâm mụn mới hình thành và trên các loại da tối màu

3. Đặc tính chống viêm

TXA còn có khả năng chống viêm, giúp giảm sưng đỏ trên da. TXA can thiệp vào con đường plasminogen-plasmin, làm giảm sản xuất các yếu tố gây viêm như prostaglandin và cytokine, vốn kích hoạt phản ứng viêm trong da. Bằng cách giảm viêm, TXA hỗ trợ phục hồi hàng rào bảo vệ da, giúp da ít nhạy cảm hơn với các tác nhân kích ứng từ môi trường.

TXA làm giảm tình trạng đỏ sau viêm (post-inflammatory erythema), thường gặp ở da mụn hoặc da nhạy cảm. TXA giúp làm dịu các triệu chứng của rosacea (đỏ da mãn tính) và cải thiện tình trạng kích ứng ở da nhạy cảm. TXA giảm viêm do tia UV, mụn, hoặc tổn thương da, từ đó ngăn ngừa sự xuất hiện của nám hoặc thâm mới.

4. Thời gian để TXA phát huy hiệu quả

Có thể bôi ngoài da (trong các sản phẩm dưỡng da, kem trị nám), đường uống hoặc tiêm trực tiếp vào da. Thời gian để TXA (dạng bôi topical trong mỹ phẩm) phát huy hiệu quả phụ thuộc vào dạng sử dụng (bôi hoặc uống), nồng độ, loại vấn đề da (nám, thâm mụn, tăng sắc tố), và cách chăm sóc da kèm theo (như chống nắng). Dạng bôi thường chậm hơn dạng uống nhưng an toàn hơn. 

Dạng uống (oral): Thường nhanh hơn, thấy kết quả sau 8-16 tuần (liều 250-500mg/ngày), nhưng chỉ dùng dưới chỉ định bác sĩ do rủi ro huyết khối.

Để TXA phát huy tác dụng một cách hiệu quả nhất, cần sử dụng đều đặn từ 1-2 lần/ngày, kết hợp dưỡng ẩm và kem chống nắng SPF 30+ (bắt buộc để ngăn UV kích thích melanin). Lưu ý chỉ nên sử dụng với nồng độ 2-5% là tối ưu. Nồng độ cao hơn có thể nhanh hơn nhưng dễ kích ứng.

Đừng ngừng sớm vì kết quả dần dần; ngừng đột ngột có thể làm nám tái phát sau 3 tháng. Nếu không thấy cải thiện sau 12 tuần, tham khảo bác sĩ da liễu để điều chỉnh (có thể kết hợp laser hoặc peel). Khô da hoặc kích ứng có thể làm chậm tiến độ; dùng dưỡng ẩm để khắc phục.