CÁC DẤU HIỆU CỦA TĂNG SẮC TỐ VÀ CÁCH CHĂM SÓC DA HIỆU QUẢ

Có rất nhiều nguyên nhân từ môi trường hay thậm chí là gen di truyền dẫn đến tình trạng tăng sắc tố da khiến da sạm đen, xuất hiện các mảng/đốm da sẫm trên mặt. Vậy các dấu hiệu của tăng sắc tố da là gì? Nên chăm sóc da như thế nào để cải thiện tình trạng này hiệu quả? Cùng Heros Beauty tìm hiểu về tăng sắc tố da và cách chăm sóc da trong bài viết này nhé.

1. Một số dấu hiệu điển hình của tình trạng tăng sắc tố da

Tình trạng tăng sắc tố da (hyperpigmentation) là hiện tượng da xuất hiện các vùng sậm màu hơn so với vùng da xung quanh do sự sản xuất quá mức hoặc tích tụ melanin – sắc tố quyết định màu da. Đây là một vấn đề phổ biến, không nguy hiểm đến sức khỏe nhưng có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý. 

Da xuất hiện đồi mồi, đốm gan

Các đốm đồi mồi là kết quả của việc tiếp xúc quá lâu với ánh nắng mặt trời, hình thành đốm nâu trên da. Các đốm tròn hoặc bầu dục, kích thước từ vài mm đến 1-2 cm, màu nâu, nâu đậm hoặc đen. Chúng có ranh giới rõ ràng, thường xuất hiện ở mặt, mu bàn tay, cánh tay, hoặc vùng tiếp xúc nắng lâu dài. Tình trạng này thường gặp ở người trên 40 tuổi.

Nám da

Nám da là những biểu hiện điển hình của tình trạng tăng sắc tố da, chủ yếu xảy ra ở phụ nữ. Chúng là các mảng sậm màu lớn, thường đối xứng, xuất hiện trên má, trán, mũi, cằm hoặc vùng môi trên. Màu sắc từ nâu nhạt đến nâu đậm, đôi khi xám. Ranh giới không rõ ràng, lan tỏa thành từng vùng. Thường liên quan đến thay đổi nội tiết (mang thai, thuốc tránh thai, mãn kinh), phổ biến ở phụ nữ.

Tàn nhang

Tàn nhang là một biểu hiện rõ ràng của tình trạng tăng sắc tố da ở mặt, thường được quyết định bởi yếu tố di truyền. Tuy nhiên, tàn nhang có thể được hình thành do quá trình tiếp xúc lâu ngày với tia UV và gặp nhiều ở người sở hữu làn da trắng. Tàn nhang là các đốm nhỏ (kích thước 1-5mm), rải rác, màu nâu nhạt đến nâu đậm. Thường xuất hiện ở vùng tiếp xúc ánh nắng như mặt, tay, vai, lưng. Màu đậm hơn khi phơi nắng và nhạt đi khi tránh nắng. Phổ biến ở người da sáng, có yếu tố di truyền.

Sẹo mụn

Sau khi da bị tổn thương sẽ có nguy cơ tăng sắc tố da sau viêm. Khi vết thương đã hoàn toàn lành, da sẽ trở nên phẳng và có màu sắc đậm hơn tại vị trí tổn thương cũ (mụn, vết trầy, bỏng, viêm da) so với vùng da xung quanh. Màu từ nâu nhạt, nâu đậm đến xám hoặc đen, tùy thuộc vào độ sâu tổn thương và màu da tự nhiên. Tình trạng này thường xảy ra sau mụn trứng cá. Thường tự mờ dần theo thời gian (vài tháng đến 1-2 năm), nhưng có thể đậm hơn nếu tiếp tục kích ứng (nặn mụn, cào gãi).

2. Giải pháp khắc phục tình trạng tăng sắc tố da

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng tăng sắc tố da như: Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà không có sự bảo vệ của kem chống nắng, thay đổi nội tiết tố, viêm da sau tổn thương (PIH - Post-inflammatory Hyperpigmentation), di truyền, bệnh lý hoặc thuốc, lão hóa. Để khắc phục tình trạng này hiệu quả, da cần được chăm sóc như sau:

Sử dụng kem chống nắng

Kem chống nắng là "lá chắn" thiết yếu để khắc phục tăng sắc tố da bằng cách ngăn ngừa tổn thương thêm từ tia UV và hỗ trợ quá trình làm mờ tự nhiên hoặc điều trị.

- Ngăn ngừa: Kem chống nắng rất hiệu quả trong việc ngăn các đốm sậm màu trở nên đậm hơn hoặc lan rộng. Với thâm sau mụn, việc bảo vệ khỏi UV giúp vết thâm mờ tự nhiên theo thời gian (thường 6 tháng đến 1 năm).
- Hỗ trợ làm mờ: Kem chống nắng không trực tiếp làm mờ đốm sậm màu, nhưng khi kết hợp với các sản phẩm làm sáng (như retinol, AHA, niacinamide), nó bảo vệ da khỏi tái sạm, giúp quá trình điều trị nhanh hơn.
- Hạn chế: Nếu tăng sắc tố do nội tiết (nám sâu) hoặc tổn thương cũ, kem chống nắng chỉ giải quyết được phần nào, cần kết hợp phương pháp chuyên sâu (laser, thuốc bôi).

Sử dụng các sản phẩm dưỡng da phù hợp

Sử dụng các sản phẩm dưỡng da phù hợp, đặc biệt là kem chống nắng và các thành phần như vitamin C, niacinamide, hoặc retinoid, có thể giúp giảm tình trạng tăng sắc tố da. Tuy nhiên, hiệu quả phụ thuộc vào loại tăng sắc tố, cơ địa, và sự kiên trì. Kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh và bảo vệ da khỏi nắng là yếu tố then chốt để đạt kết quả tốt nhất.

Tẩy tế bào chết đều đặn

Tẩy tế bào chết đều đặn, đặc biệt là bằng phương pháp hóa học với AHA hoặc BHA, có thể giúp cải thiện tình trạng tăng sắc tố da bằng cách thúc đẩy tái tạo tế bào và loại bỏ melanin dư thừa. 

Với tăng sắc tố nhẹ, như thâm sau mụn, tẩy tế bào chết hóa học đều đặn có thể giúp làm mờ đốm sậm màu trong 1-3 tháng, tùy thuộc vào cơ địa. Với nám sâu hoặc tăng sắc tố do nội tiết, tẩy tế bào chết chỉ hỗ trợ một phần, vì melanin nằm ở lớp bì sâu hơn. Trong trường hợp này, cần kết hợp với các sản phẩm làm sáng da khác (như retinoid, hydroquinone) hoặc can thiệp y khoa như laser.

Duy trì độ ẩm cho da

Duy trì độ ẩm cho da có thể giúp ngăn ngừa và quản lý tình trạng tăng sắc tố da, nhưng không trực tiếp làm mờ các đốm sậm màu hiện có. Độ ẩm giúp bảo vệ hàng rào da, giảm nguy cơ kích ứng và tổn thương, từ đó hạn chế sản xuất melanin dư thừa. Không chỉ thế, da được dưỡng ẩm tốt có thể trông sáng hơn và đều màu hơn, làm các vùng tăng sắc tố ít nổi bật hơn về mặt thị giác, dù không thay đổi lượng melanin.

Thực hiện chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh

Một chế độ ăn uống lành mạnh có thể hỗ trợ sức khỏe làn da nói chung, gián tiếp ảnh hưởng đến sự xuất hiện và chức năng của melanin. Ví dụ, chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa, chẳng hạn như vitamin A, C và E, có thể giúp bảo vệ da khỏi bị tổn thương do các gốc tự do và stress oxy hóa gây ra. 

Ngoài ra, tiêu thụ thực phẩm có sự cân bằng tốt giữa các axit béo thiết yếu, vitamin, khoáng chất và độ ẩm có thể thúc đẩy sức khỏe làn da nói chung. Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa đóng vai trò quan trọng trong việc giảm sản xuất melanin. Các chất chống oxy hóa như vitamin C, E và beta-carotene giúp trung hòa các gốc tự do có thể kích hoạt sản xuất melanin, dẫn đến sạm da. 

Hạn chế kích ứng da bằng tay hay nặn mụn

Bạn tránh nặn hay chạm vào các điểm, vảy và mụn trứng cá để ngăn ngừa tăng sắc tố hình thành sau tổn thương da. Điều này không chỉ giúp bảo vệ làn da khỏi các tác nhân gây viêm nhiễm mà còn giúp quá trình tái tạo, phục hồi da diễn ra nhanh chóng và an toàn hơn.

Tăng sắc tố da là tình trạng phổ biến hiện nay, chúng không hại cho sức khỏe nhưng mang lại vẻ bề ngoài kém sắc, không rạng rỡ. Bởi vậy, các chị em nên xây dựng cho mình một liệu trình chăm sóc da phù hợp hết hợp cùng chế độ ăn hợp lý để bảo vệ làn da luôn sáng đẹp, rạng ngời.